Bạch Thầy, 4 năm trước chồng con đã bỏ gia đình theo một người phụ nữ khác, con một mình nuôi hai bé mà không nhận được bất kỳ sự chia sẻ giúp đỡ nào từ chồng. Con đã cố quên mọi khổ đau để nuôi con khôn lớn nhưng mới đây chồng con mắc bệnh nan y khó qua khỏi, người đàn bà kia sau khi biết đã bỏ đi theo một người đàn ông khác. Nơi sâu thẳm trái tim con vẫn còn yêu người ấy rất nhiều và không nỡ bỏ mặc lúc ốm đau, nhưng nỗi tủi hận vì bị phản bội ngăn không cho con đến gặp chồng cũ. Con không biết phải làm sao, mong Thầy chỉ bày cho con con đường đúng đắn. (Nguyễn Thị Hồng Trinh, Bạc Liêu).
Trước nhất, tôi xin chia sẻ nỗi đau của chị, một người phụ nữ đức hạnh nhưng kém may mắn về hạnh phúc gia đình. Qua giải bày của chị, tôi thấy có sự giằng co giữa tình yêu và tủi hận. Điều này đã tạo ra sự xung đột nội tại, làm chị rời vào tình cảnh “tiến thoái lưỡng nan,” không nỡ bỏ mặc chồng cũ phụ bạc trong nỗi đau cô đơn cuối đời, nhưng cũng không thể (thực ra là khó) dễ dàng tha thứ và cư xử như một vị Bồ-tát giúp người trong lúc nguy khốn.
Chị tủi hận là vì trong khi chị chung thủy, dành tất cả trái tim yêu thương cho chồng thì chồng phản bội, “bỏ gia đình theo một người phụ nữ khác.” Tủi hận hơn, chị phải “một mình nuôi hai bé” trong hoàn cảnh khó khăn về kinh tế, lại “không nhận được bất kỳ sự chia sẻ giúp đỡ nào từ chồng” mà lẽ ra anh ấy phải có trách nhiệm trợ cấp theo quy định của pháp luật hoặc ít ra, từ trách nhiệm đạo đức của một người cha. Tủi hận đó có thể cảm thông được.
May mắn thay, trong khổ đau và khó khăn, đôi lúc mệt mỏi và tuyệt vọng, chị đã đứng vững một mình và vươn lên bằng tình thương dành cho hai con. “Cái khó ló cái khôn” trong hoàn cảnh chị là một xu thế ứng xử tích cực và có giá trị. Chị hãy tiếp tục sống hạnh phúc với sự phấn đấu như chị đã từng trong bốn năm qua. Vẫy tay chào với nỗi đau quá khứ về người chồng cũ phụ tình là nhu cầu quan trọng nhất với chị lúc này.
Dù sao, từ “nơi sâu thẳm trái tim,” chị vẫn còn thương yêu anh ấy, khi chị “không nỡ bỏ mặc lúc ốm đau” người đã từng phản bội chị. Trái tim có nhịp đập và tiếng nói của nó mà đôi lúc lý trí không ngăn cản được nhưng đồng thời cũng khó chìu theo được, khi cơ chế mâu thuẫn nội tại vừa nêu chưa được tháo gỡ. Lý trí không ngăn cản được trái tim là vì chị vẫn còn yêu người ấy. Lý trí không chìu theo trái tim được là vì “nỗi tủi hận” vẫn còn ngự trị trong cõi lòng của chị.
Giải quyết được mâu thuẫn nội tại này sẽ mang đến cho chị sự bình an và hạnh phúc, điều mà tôi tin chắc là chị rất muốn sở hữu nó. Để đi đến giải pháp “chọn trái tim hay chọn lý trí,” chị cần quán chiếu (nhìn sâu sắc bằng tâm, thay vì bằng mắt hoặc cảm xúc) một số vấn đề sau:
1. Về phương diện nhân quả, chồng chị bỏ gia đình theo một người phụ nữ khác, không có trách nhiệm với hai con chung là ứng xử vừa bất nghĩa, bất nhân về đạo đức và vừa vô trách nhiệm về phương diện luật pháp. Khi anh ấy lâm trọng bệnh, cái chết ngày càng cận kề, người “phụ nữ khác” đó có thể xem đây là gánh nặng nên “đã” bỏ chồng chị đi theo một người đàn ông khác. Nỗi đau “quả báo nhãn tiền” này làm cho chồng chị đối diện cái chết với quãng đời ngắn ngủi còn lại vừa ray rứt, vừa chua xót.
Anh ấy ray rứt vì đã nhận ra rằng giữa hai người đàn bà, chắc hẳn chị có ưu điểm hơn về sự chung thuỷ, đức tính quan trọng số một trong hạnh phúc hôn nhân. Giá mà anh ấy nhận ra được bốn năm trước thì hay biết mấy! Anh ấy chua xót là vì trong những ngày tháng cuối đời, lẽ ra nhận được tình yêu nồng thắm qua sự chăm sóc, anh phải sống trong sự cô độc và cô đơn, khi người anh yêu đi theo người đàn ông khác. Điều này sẽ làm cho những ngày tháng cuối đời của chồng cũ của chị buồn tẻ hơn, cái chết có thể theo đó diễn ra đau đớn hơn, và do vậy, ảnh hưởng đến cảnh giới tái sinh.
Nhân quả như bóng theo hình, như âm vang theo tiếng, như cỗ xe đeo bám con vật kéo xe, muốn phủ định cũng không được, muốn vứt bỏ cũng không xong. Rồi đây, người phụ nữ kia cũng phải đối diện với những gì chị ấy đã làm với chị và chồng cũ của chị. Quả xấu đã bắt đầu trổ. Bất hạnh đã có mặt. Chị không phải làm công việc “trả đủa” như những người không phải Phật tử từng làm. Đây là những tháng ngày, chị cần nuôi hạt giống tha thứ bằng từ bi, để khơi dậy hạnh phúc từ con tim quặn thắt bởi tủi hận. Ôm hận trong lòng là từ nuôi dưỡng khổ đau. Quý trọng hạnh phúc, chị cần rũ bỏ tủi hận càng sớm càng tốt.
2. Từ sâu thẳm cõi vô thức, sau 4 năm nguội lạnh, tình yêu của chị trỗi dậy với người chồng cũ phụ bạc. Lý do của trái tim thổn thức là, một mặt chị thể hiện tình yêu cao thượng, mặt khác có thể là sự tội nghiệp với người chồng cũ đang nếm mùi bất hạnh do chính anh tạo ra. Nếu yếu tố “tội nghiệp” khống chế cảm xúc và hành động của chị, chị sẽ khó vượt qua sự “tủi hận” để đến thăm viếng, chăm sóc (nếu có thể), giúp anh ấy vượt qua nỗi khổ niềm đau cuối đời.
Dù sao anh ấy đã bị “người phụ nữ khác” bỏ. Sự “tội nghiệp” anh ấy của chị cần được nâng lên thành “tình thương”, trước nhất như một người tốt bụng giúp một người lâm bệnh nan y; sau đó, nếu có thể, như một người vợ cũ giúp người chồng cũ bằng thái độ tha thứ cao thượng. Cả hai nghĩa cử này đều có khả năng “trị liệu” vết thương lòng cho cả hai, nhất là giúp anh ấy có cơ hội sám hối, chuyển hóa nhận thức, làm mới cuộc đời. Làm được như thế là mang hạnh phúc đến cho anh ấy và cũng có nghĩa là cho chính chị và hai con chung.
Do bệnh nan y khó qua khỏi, hạnh phúc của anh ấy được chị thăm và chăm sóc dù không tồn tại lâu, nhưng lại có ý nghĩa chuyển nghiệp. “Ra đi” với tâm trạng hạnh phúc được người tha thứ sẽ góp phần tạo nên cảnh giới tái sinh tốt.
Là người Phật tử có thực tập chuyển hóa, chị nên “vứt bỏ” cái tủi hận, thay vào đó là tình thương yêu có chất liệu hỷ xả. Tha thứ không bao giờ là vô nghĩa. Ứng xử cao thượng không bao giờ là sự lỗ lã. Buông bỏ tủi hận không bao giờ là hèn nhát. Mang tình thương đến cho người chính là tạo dựng hạnh phúc cho mình. Chúc chị sớm giải tỏa được tâm lý mâu thuẫn, sống cao thượng trong việc mang lại hạnh phúc cho mình và người mình thương.
TT. Thích Nhật Từ
0 nhận xét